Uunartuarsummi puilasoq.
Imeq Oqimaaqatigiimmik Akoqareersoq
Qeqertarsuaq, Kalaallit Nunaata kitaaniittoq, puilasorpassuaqarpoq. Taakkuali ilaat immikkoorluinnarpoq: Uunartuarsummi puilasoq. Pinngortitamit sorujuiagaareerluni nunarsuatsinni minguinnerpaavoq oqimaaqatigiimmik akoqareerluni.
Imivik of Greenland puilasumit taassumannga immikkoorluinnartumit ataqqinnilluni immikkut ittumik ilinnut – nunarsuullu sinneranut imigassamik - maqiterivoq.
MINGUINNERA ATATIINNARLUGU
Qanoq Maqiterinerput
Imeq akuitsoq sunnerneqajasuummat, akoreriigaa allanngortinnaveersaarlugu assigiinngitsutigut uuttortaasarpugut. Uunartuarsummi puilasoq avataanit sunnerneqajaatsumi assiaqutalersukkatut inissisimavoq. Puilasumiit kilometerinik marlunnik ungasissusilimmi imeq qaarsumi puilasumit toqqaannartumik maqiterneqartarpoq, puiaasanullu ussissunut silaannaqanngitsunut immiunneqartarluni.
Qeqertarsuup isertuussai
Qeqertarsuaq, nunarsuarmiut kingornussaatut UNESCO-p Kalaallit Nunaanni toqqagaasa ilaanniippoq, regionimi qeqertat nutaanersaralugu, ukiunik 60 miliuuninik oqaluttuassartaqarluni. Qeqertaq qaqqanit innermik anitsisartuneersumik basalt-imik ilusilersugaavoq, ujarassiuullu tamaani aamarsuaqarfinnik nassaartornikuullutik.
Nunap iluani pissutsit sermersuaq naqqaniit aakkiartortippaa, basalt-illu aqitsup akornatigut, qaarsup akui aamarsuaqarfiillu aqqusaarlugit imeq arriitsumik puilalluni.
Nammineq Sukujuiagaavoq
Imeq Uunartuarsuup Sermianeersoq ukiut tuusitillit matuma siorna qerinikuuvoq, taamani nunarsuatsinni silaannaq inuit mingutsitsinerannik sunnerneqanngikkallarmalli.
Ukiut miliuunillit ingerlaneranni sermersuup issutsikkiartorneranit allinngortut naqinneqartarnerannik imeq sukujuigaareersoq puilasutigut anialernikuuvoq. Aamarsuaqarfiit pupittut sukujuiaataasimapput kingornalu basalt-I suli sukujuiaataasimalluni.
Imeq tupinnaannartumik 7.0 mg/literimik silaannaqarpoq, minguilluinnarneranut uppernarsaataasumik. Uumassusillit silaannarmik tigooraasuummata, suli silaannaqarnera qanoq minguitsigineranik qulakkeerivoq.
Taamaammat puilasumit imeq aqitsuuvoq, akuutissaqanngitsoq pH-mik uuttuut naapertorlugu 9.38-lluni, manngertuminernillu akua (TDS) tupinnaannartumik katillugu 32 mg/L-iulluni.
Minguilluinnartoq.
Pinngortitamik Attorneqanngitsumik Avatangiisilik
“Uunartuarsuk" ateqaatimitut uunartumiippoq, allanngujuitsumik 1.6°C kissassuseralugu. Taamaammat puilasup eqqaa tamanna, Kalaallit Nunaanni qaqutigoortumik assigiinngiiaartunik amerlasuunik naasoqarpoq.
Issuaatsiat qorsooqqissuupput naasullu uummaarippasillutik nassuiaruminaatsumik qalipaatigillutik. Tamanna basalt-ip qernertup akornani taamatut naggoritsigisoq pinngortitap tupinnartuliaasa ilagaat.
Uunartuarsummi Puilasumit imeq ukiumut 525 miliuuni literi kuuttarpoq, uagullu taamaallaat imeq tassannga nammineq aattaartoq maqittarparput. Pinngortitap nammineq pilersitaa taama minguitsigisoq uagut allanngortinngisaannassavarput. Taamaammallu nunap tamassuma orninnissaa killilersugaavoq: qanorluunniit inuit sunniutaasa pinngortitap sunnerneqajuitsup ingerlaasaa allanngortinneqaqqunagu.